Coraz wyższe ceny żywności oraz topniejące oszczędności to efekty inflacji, które uderzają w całe społeczeństwo. Jednak niektóre grupy społeczne są bardziej zagrożone niedostatkiem niż inne – przykładem są seniorzy. Jak wynika z danych, aby uzyskać większą niezależność finansową na emeryturze, osoby starsze coraz częściej korzystają z renty dożywotniej. Czym jest renta dożywotnia? Co przekonuje do skorzystania z tego rozwiązania?
Czym jest i jak działa renta dożywotnia?
Renta dożywotnia polega na przeniesieniu przez seniora prawa własności posiadanego mieszkania czy domu na fundusz hipoteczny, który z kolei do końca życia wypłaca seniorowi ustaloną kwotę środków. Dla większości osób starszych istotne jest przy tym to, że nie muszą one wyprowadzać się z zajmowanej nieruchomości – korzystają z niej do końca życia, chociaż na nieco innych, korzystniejszych niż dotychczas, warunkach. O czym mowa? Część kosztów utrzymania mieszkania czy domu przejmuje na siebie fundusz hipoteczny. Wspomnieć wystarczy o podatku od nieruchomości i składce ubezpieczeniowej za polisę mieszkaniową. To duża ulga dla portfela emeryta lub rencisty.
Dla wielu seniorów renta dożywotnia to ciekawa alternatywa dla pracy dorywczej – dzięki skorzystaniu z tego rozwiązania nie muszą oni zastanawiać się, jak dorobić na emeryturze. To także propozycja dla osób, które nie spełniają warunków, aby otrzymać np. zasiłek i dodatek pielęgnacyjny czy 500 plus dla seniora.
Jakie są powody rosnącej popularności renty dożywotniej?
Zainteresowanie rentą dożywotnią jest coraz większe – trend ten potwierdza raport „Rynek odwróconej hipoteki w modelu sprzedażowym. Lata 2010-2022” przygotowany przez Związek Przedsiębiorstw Finansowych (ZPF) w Polsce. Wynika z niego, że na koniec 2022 r. fundusze hipoteczne były stroną 382 umów. W ujęciu rok do roku odnotowano 3-procentowy wzrost.
Co powoduje, że seniorzy coraz częściej przekonują się do renty dożywotniej? Głównym, chociaż z pewnością nie jedynym, impulsem jest kalkulacja finansowa.
Jak wynika z przywołanego raportu:
- Mimo rosnącej świadomości, że środki otrzymywane z ZUS mogą nie pokryć bieżących potrzeb, Polacy nie odkładają pieniędzy na jesień życia – w 2022 r. taki cel oszczędzania wskazało jedynie 12 proc. respondentów. To niewiele, gdy wziąć pod uwagę fakt, że według prognoz do 2050 r. 1/3 polskiego społeczeństwa będzie w wieku 65+.
- Coraz dłuższe życie. Postęp medycyny w połączeniu z popularyzacją zdrowego trybu życia sprawiają, że seniorzy żyją dłużej i chcą w atrakcyjny sposób spędzać czas na emeryturze. Przeliczenie emerytury nie zawsze przynosi jednak oczekiwane rezultaty. W 2022 r. średni wiek seniora korzystającego z renty dożywotniej wynosił 76,5 roku.
- Zmiana modelu rodziny. Niektórzy seniorzy nie mają bliskich, którym mogliby zostawić majątek w zamian za opiekę czy pomoc w codziennych sprawunkach. W tej sytuacji zamiana mieszkania czy domu na dodatkowe środki bez konieczności opuszczania nieruchomości wydaje się sensowną i godną rozważenia propozycją.
Ile można otrzymać tytułem renty dożywotniej?
To jedno z częściej zadawanych pytań. Czy można na nie odpowiedzieć precyzyjnie? Pomocne są tu dane przedstawione w przywołanym raporcie – w 2022 r. seniorzy, którzy zdecydowali się na rentę dożywotnią, z tytułu zawartej umowy otrzymywali średnio 679,90 zł miesięcznie. Podkreślenia wymaga, że jest to średnia kwota. Każdy senior może liczyć na indywidualną ofertę, a propozycja, którą przedstawi fundusz hipoteczny, jest uzależniona od kilku czynników.
Od czego zależy wysokość renty dożywotniej:
- Wiek seniora. Im starszy senior, tym wyższa może być propozycja przedstawiona przez fundusz hipoteczny.
- Płeć seniora. Ma to związek ze statystyką – kobiety żyją średnio dłużej niż mężczyźni.
- Wartość nieruchomości. Aby ustalić rynkową wartość mieszkania czy domu, pod uwagę bierze się szereg czynników: m.in. lokalizację, metraż i rok budowy.
Renta dożywotnia – czy to bezpieczne rozwiązanie?
Nawet dla laików zrozumienie działania mechanizmu renty dożywotniej nie jest szczególnie problematyczne. Pozostaje jednak pytanie, czy takie rozwiązanie jest bezpieczne. W Polsce – w odróżnieniu od krajów Europy Zachodniej – renta dożywotnia jest oferowana jedynie przez kilka firm, w tym Fundusz Hipoteczny „Familia”. To może rodzić wątpliwości. Czy słusznie? Niekoniecznie, bo same fundusze podejmują działania, które mają na celu budowę ich pozytywnej reputacji.
– W Polsce renta dożywotnia oferowana jest przez profesjonalne podmioty już od ponad 13 lat. Fundusze Hipoteczne zrzeszone w Związku Przedsiębiorstw Finansowych są zobowiązane do przestrzegania Zasad Dobrych Praktyk i poddają się w tym zakresie corocznemu audytowi – mówi Katarzyna Brzeska-Miksa, Prezes Zarządu Funduszu Hipotecznego „Familia”.
Co to oznacza w praktyce? Z jednej strony fundusze hipoteczne – jak choćby „Familia” – mają doświadczenie w oferowaniu renty dożywotniej i same wypracowały rozwiązania, które pozwalają im wywiązywać się z zawartych umów. Z drugiej strony fundusze z własnej inicjatywy ubiegają się o członkostwo w ZPF, aby działać transparentnie i rozwiać wątpliwości potencjalnych klientów. Podejmowane kroki przynoszą rezultaty – jak wynika z danych, coraz więcej osób, zamiast szukać odpowiedzi na pytanie „jak oszczędzać na emeryturę”, skłania się ku rencie dożywotniej.
