Emerytura specjalna to rozwiązanie przewidziane dla osób, które nie ze swojej winy nie mogły wypracować odpowiedniego stażu pracy, umożliwiającego przyznanie świadczeń na standardowych zasadach. Emerytura specjalna jest więc przyznawana w wyjątkowych okolicznościach – na przykład, gdy sytuacja życiowa nie pozwala na podjęcie pracy zawodowej, w konsekwencji czego senior pozostaje bez środków do życia. Emerytura specjalna z ZUS nie jest jednak przyznawana każdemu, a osoba starająca się o uzyskanie świadczenia musi wytłumaczyć, dlatego nie wypracowała wymaganego do pobierania emerytury stażu pracy.
Komu przysługuje emerytura specjalna?
By móc ubiegać się o emeryturę specjalną, należy spełniać łącznie cztery warunki. Jakie?
- Osoba wnioskująca jest lub była ubezpieczona albo jest członkiem rodziny po osobie ubezpieczonej.
- Nie spełnia warunków, by otrzymać ustawową rentę lub emeryturę wskutek szczególnych okoliczności.
- Nie może podjąć pracy lub działalności objętej ubezpieczeniami społecznymi ze względu na wiek albo całkowitą niezdolność do pracy.
- Nie posiada niezbędnych środków do życia.
Co bardzo istotne, by starać się o emeryturę specjalną, najpierw trzeba otrzymać odmowę o przyznanie świadczenie w trybie zwykłym. Dopiero ta decyzja jest podstawą do ubiegania się o emeryturę specjalną. Najczęściej jest ona przyznawana w wysokości świadczenia minimalnego, które od marca 2022 roku będzie wynosić 1338,44 zł brutto.
Emerytura specjalna z ZUS – jak złożyć wniosek?
W przypadku świadczenia o wyjątkowym charakterze, jakim jest emerytura specjalna, wniosek należy skierować do prezesa ZUS. Można tego dokonać w placówce zakładu w miejscu zamieszkania lub bezpośrednio w centrali ZUS. Jakie informacje należy podać we wniosku? Oprócz podstawowych danych należy podać informacje o stanie rodzinnym, majątkowym oraz sytuacji materialnej swojej i najbliższych członków rodziny. Każda sprawa rozpatrywana jest indywidualnie.
Należy jednak mieć świadomość, że ZUS może odrzucić wniosek. Osobie wnioskującej przysługuje wówczas prawo do odwołania się od decyzji. W ciągu 14 dni od otrzymania informacji rozstrzygającej można zwrócić się do prezesa ZUS o ponowne rozpatrzenie sprawy. Jeśli wniosek zostanie po raz kolejny odrzucony, wnioskodawca ma 30 dni od otrzymania odpowiedzi na zaskarżenie decyzji do wojewódzkiego sądu administracyjnego. W przypadku kolejnej nieprzychylnej decyzji, osoba wnioskująca ma jeszcze możliwość wniesienia skargi kasacyjnej do 30 dni od doręczenia odpisu orzeczenia z uzasadnieniem.
Specjalne świadczenie może zostać przyznane nie tylko przez ZUS. Możliwa jest również emerytura specjalna odpremiera, choć rozwiązanie to stosowane jest wyłącznie w szczególnych przypadkach. Świadczenie przyznawane jest zazwyczaj za zasługi w sporcie, kulturze czy polityce osobom, które nie mogą liczyć na ustawową emeryturę lub rentę.
Jeśli nie emerytura specjalna, to co?
Starając się o uzyskanie emerytury specjalnej, trzeba mieć na uwadze, że nie każdy może liczyć na otrzymanie specjalnego świadczenia. Z doświadczenia wynika, że wiele osób, choć spełnia warunki, otrzymuje decyzję odmowną. Większe szanse na otrzymanie emerytury specjalnej mają te osoby, które przepracowały kilka lat, a nie tylko kilka miesięcy, a okoliczności, które wyłączały możliwość podjęcia aktywności zawodowej, wynikały z sytuacji zdrowotnej ich samych lub kogoś z ich najbliższej rodziny.
W związku z tym nie należy zdawać się jedynie na decyzję ZUS. Sytuacja życiowa może potoczyć się różnie, a niewystarczające dochody drastycznie obniżają poziom życia osób starszych – warto więc pomyśleć o zabezpieczeniu się przed taką ewentualnością. Jak dorobić na emeryturze, by nie zostać z głodowymi świadczeniami lub bez żadnej emerytury? Jedną z dostępnych opcji jest renta dożywotnia, zapewniająca seniorom godne życie. Polega ona na przekazaniu zaufanej firmie swojej nieruchomości w zamian za dodatkowe, dożywotnie świadczenie pieniężne, bez utraty możliwości korzystania z domu lub mieszkania.
